یادداشت مهمان،
آفت ISI نویسی در دانشگاه ها و درخواستی از وزیر علوم
به گزارش سایت امن در حالی تعداد مقالات ISI برای ارتقای اساتید دانشگاه ها از جانب وزارت علوم در نظر گرفته شده است كه به اعتقاد محققان این امر سبب شده تا ISIنویسی در دانشگاه قالب ˮمسابقه گونهˮ یابد و در این میان آن چیزی كه با گذشت زمان ضعیف و ضعیف تر می شود، نقش محافل علمی و تحقیقاتی در انجام رسالت های فناورانه، اجرایی، ستادی و قانون گذاری است.
به گزارش سایت امن به نقل از ایسنا، تاكید و تمركز بر انتشار مقالات ISI در چارك كیفی Q1 برای ارتقای اساتید و بدون توجه به انجام پروژه هایی با رویكرد رفع چالش های بخش های صنعتی، اقتصادی و سایر حوزه ها همچون چالش هایی است كه اساتید دانشگاه ها همواره در مورد آن هشدارهایی را داده اند.
به قول دكتر بیت اللهی، عضو هیات علمی مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی این امر علاوه بر آنكه پای موسسات غیر مجاز ISI نویس را به حوزه تحقیقات باز می كند، نقش دانشجویان بخصوص دانش آموختگان دوره های تحصیلات تكمیلی كم رنگ می شود. تصویری كه وی از وضع موجود و غالب دانشگاه ها تصویر می كند، تمركز بیشتر بر ISI نویسی و قالب مسابقه گونه آن است.
دكتر علی بیت اللهی، عضو هیات علمی مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی با ارسال یادداشتی به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) دیدگاه های خویش را در مورد تمركز بر ISI نویسی را این چنین بیان می كند:
نظام ISI نویسی، روش ارتقای اساتید
نظامی در دانشگاه ها و به تبع آنها در مراكز تحقیقاتی كه طبق ضوابط وزارت علوم فعالیت دارند، حاكم است كه بر مبنای آن انتشار مقالات امتیاز اصلی برای ارتقای علمی اساتید و انتشار آن یك امتیاز وتویی به حساب می آید. این نظام به این مفهوم است كه سایر فعالیت های ارتقایی بخصوص ارتقاء عمودی و تبدیل وضعیت فقط با داشتن مقالات پذیرفته و انتشار یافته در محاسبه امتیاز اساتید قابل محاسبه است. علاوه بر این، امتیازات مقالات هم بر مبنای درجه و نظام رتبه بندی آنها محاسبه می شود و طبعا هرچه رتبه و ضریب تاثیر (impact factor) مجله ای كه مقاله در آن منتشر می شود، بالاتر باشد، امتیاز تخصیص داده شده در نظام ارتقای وزارت علوم، بیشتر خواهد بود.
اما نظام مقاله نویسی در سازوكار ارزشیابی اساتید، در ادامه مسیر مسابقه مانند خود، محدود به ISI و انتشار عادی مقالات نشده و وارد فاز گروه بندی مقالات ISI به چارك های كیفی Quartile (اختصار اQ) شده است. Q1، Q2، Q3، Q4 چهار گروه رده بندی مقالات ISI هستند كه مسلما گرایش به Q1 در نزد اساتید دانشگاه های كشور با انبوهی از رشته ها و دانشجویان بخصوص مقطع دكتری، بیشتر و بیشتر بوده و این آهنگ روندی شتابان دارد.
نگارنده اساتید معزز زیادی را می شناسد كه تمركز آنها صرفا روی انتشار مقالات نبوده و در پروژه های مطالعاتی كه گرهی از صنایع مختلف شامل ساختمان، زیرساخت ها، شریان های حیاتی، خودرو، ایمنی، مهندسی شیمی و مكانیك، برق و آب و نفت را می تواند بگشاید، كار می كنند. اما وقتی صحبت روند حاكم و فضای عمومی غالب بر ساختارهای علمی است، مبحث چند رشته فنی و مهندسی و یا چند استاد فعال و علاقه مند نیست، بلكه مبحث مسیر و راه اصلی موجود در فراروی اساتید و دانشجویان مقاطع دكتری و گاه كارشناسی ارشد در كلیات نظام آموزش عالی كشور است. تصویری كه نگارنده از وضع موجود و غالب دانشگاه ها دارد، همین تمركز بر ISI نویسی شتابان و مسابقه گونه است.
چندتا مقاله ISI دارد؟ impact factor (ضریب تاثیر) آنها چند است؟ Q1 هست؟ و سوالاتی از این قبیل، سوالات غالب در فضای رقابت علمی دانشگاه ها است. واضح است كه هر پدیده ای نكات مثبت و منفی خویش را داراد و جو غالب مقاله نویسی دانشگاهی هم بی شك در همین فضا، قابل قضاوت است، اما سوال اساسی كه باید به آن پاسخ داده شود، توانمندی محصولات دانشگاه ها در گره گشائی از صنایع و مسیر پیشرفت های فنی و اجرایی و صنعتی كشور است. آیا جز این بوده كه ما نام وزارت "علوم" را به وزارت "علوم، تحقیقات و فناوری" تغییر دادیم تا حلقه مفقوده بین علم و صنعت و عمل و كاربرد را بین این دو حوزه در زنجیره پیشرفت كشور متصل كنیم؟ آیا جز این بوده كه دفاتر ارتباط با صنعت را در دانشگاه مستقر كردیم تا بتوانیم دانشجویان را هر چه بیشتر در خدمت توسعه و پیشرفت های ملموس و قابل اندازه گیری كشور وارد كنیم؟
حالا زمان آن رسیده كه لختی درنگ كرده و بیندیشیم، آیا در این راه موفق بوده ایم؟ پاسخ من به این سؤال منفی است به جز در چند رشته معدود اندك كه علل آن هم قابل بحث در وقت دیگری است.
گم شدن نقش دانشجویان در لابه لای مقالات
جو غالب مقاله نویسی منجر به منوط كردن دفاع از رساله های دكتری به انتشار یك یا چند مقاله ISI شده است، این امر علاوه بر مقررات دانشگاه ها كه دانشجو را موظف به انتشار مقالات ISI می كند (و البته در این فضا هم مسابقه بین دانشگاه ها مشهود است)، نقش برخی از اساتید راهنما هم در تشدید فضای رقابتی مقاله نویسی غیر قابل انكار است. دانشجویانی می شناسم كه حتی با چند مقاله ISI اجازه دفاع از سوی استاد راهنمای خویش را پیدا نكرده اند. همینطور باید نبود نظام مشخص بر ترتیب نوشتن اسامی مولفان مقاله را هم باید به این چالش اضافه كرد. چگونه می شود كه یك شخص علمی در یك سال چندین مقاله ISI منتشر كند؟ مسلما نقش دانشجویان تحصیلات تكمیلی در این میان بسیار پررنگ است.
دانشجویانی كه موظف می شوند مقاله را در سطح Q1 بنویسند، لاجرم باید سطح و ادبیات نوشتاری زبان انگلیسی (عمدتا) آنها بسیار ممتاز باشد كه در این میان حتی افرادی كه زبان مادری آنها انگلیسی است دارای ایرادات و اشكالات گوناگونی می شوند چه رسد به دانشجوی دكترا كه در داخل كشور ایران تحصیل كرده اند، البته در این میان هستند افراد معدودی كه سطح زبان انگلیسی آنها مناسب می باشد، اما عموما سطح زبان نوشتاری خارجی نزد اغلب دانشجویان ما در حد مطلوب نمی باشد و این سخن را باید در فضای كلی كشور در نظر گرفت نه چند دانشگاه خاص!.
چنین حالتی منجر به صرف هزینه های ادیتوری برای دانشجویان و حتی اساتید هم شده است. محافل و اشخاصی وجود دارند كه با دریافت هزینه، مقاله انگلیسی تهیه شده توسط دانشجویان و برخی از اساتید را ویرایش می كنند.
از دیگر ره آوردهای فضای ISI نویسی پرداخت پول به افراد و موسساتی است كه برای شما مقاله ISI می نویسند، در این مورد نیازی به كنكاش موشكافانه نیست، آگهی های گسترده در فضای مجازی، دیوار نویسی ها و اعلامیه نویسی ها در اطراف محوطه های دانشگاهی خود مبین چگونگی اوضاع تاسف بار كنونی است كه ظاهرا كنترل و نظارتی هم بر چنین كارهای غیر قانونی و خلاف اخلاق علمی هم وجود ندارد و این آفت بزرگی است.
نگارنده در صدد كم رنگ كردن نقش انتشار یافته های علمی اساتید و دانشجویان نیست و خود هم بعنوان یك عضو كوچك از جامعه علمی كشور است، اما باید اذعان كرد كه وضعیت حاكم بر فضای علمی در كلیت نظام آموزش عالی، فضای مطلوبی نیست و در این میان آن چیزی كه با گذشت زمان ضعیف و ضعیف تر می شود، نقش محافل علمی و تحقیقاتی در انجام رسالت های فناورانه، اجرایی، ستادی و قانون گذاری است.
نگارنده صمیمانه و خالصانه از مقام عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در خواست دارد كه اندكی خویش را از سازوكار وسیع و حجیم و از لابلای انبوه كاستی های حوزه وزارت خود، جدا كند و از منظر ناظری از بالا روندها و مكانیسم ها را به قضاوت بنشیند. به نظر می آید كه وقت آن رسیده باشد كه حداقل با عنایت به برون دادها و خروجی های دانشگاه ها و با نگاهی به وضعیت صنایعی مانند صنعت خودرو، حمل و نقل، الكترونیك و برق و تخصص هائی مانند محیط زیست و مخاطرات طبیعی و بازبینی در نظام ارزش دهی و ارزش گذاری به فعالیت های اساتید و دانشجویان دانشگاه ها و مراكز تحقیقاتی صورت پذیرد.
اگر پسندیدید لاک کنید:
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان سایت امن در مورد این مطلب