در گفت وگو با سایت امن اعلام شد
تهیه نقشه های آتشفشان دماوند از طرف سازمان زمین شناسی، اثرپذیری 4 استان در صورت فوران
سایت امن: از طرف پژوهشگران سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی نقشه های بیست و پنج هزارم آتشفشان دماوند بعنوان یك آتشفشان خفته تهیه شده است و بگفته آنها این نقشه ها با رویكرد بررسی مخاطرات تهیه شده است؛ چونكه در صورت فوران دماوند، 4 استان كه یك چهارم جمعیت كشور را در خود جای داده اند، تحت تاثیر قرار می گیرند.
حمیده رشید، مجری طرح تهیه نقشه های زمین شناسی آتشفشان دماوند در سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اقدامات این سازمان در زمینه تهیه نقشه های یكصد هزارم، اضافه كرد: تهیه این نقشه ها در اوایل دهه ۸۰ به انتها رسید و پس از آن از طرف سازمان زمین شناسی تهیه نقشه های زمین شناسی آتشفشان دماوند در دستور كار قرار گرفت.
وی تهیه نقشه های بیست و پنج هزارم آتشفشان دماوند را از اهداف این پروژه نام برد و تصریح كرد: برای این منظور تحقیقات زیادی از سازمان های زمین شناسی دنیا شروع شد تا ببینیم تهیه نقشه های بیست و پنج هزارم بهتر است یا پنجاه هزارم كه در نهایت تهیه نقشه های بیست و پنج هزارم در دستور كار قرار گرفت.
بگفته وی، نقشه های بیست و پنج هزار نقشه هایی هستند كه دقت آنها از نقشه های قبلی بیشتر است و می توان از آنها در كارهای عمرانی بهره برد و در زمره نقشه های كاربردی به شمار می روند.
رشید، با اشاره به اینكه برای تهیه این نقشه ها اولویت هایی در نظر گرفته شد، افزود: با عنایت به اینكه دماوند یك آتشفشان خفته است و نه خاموش؛ احتمال می رود كه در هر زمانی فعال شود؛ بدین جهت تهیه نقشه های این آتشفشان با اولویت مخاطرات در دستور كار سازمان زمین شناسی قرار گرفت.
آخرین مطالعات دماوند خفته مربوط به سال ۱۹۶۶
مجری طرح، دقیق ترین نقشه های تهیه شده از دماوند را توسط "آلن باخ" سوئیسی مربوط به سال ۱۹۶۶ دانست و اشاره كرد: این نقشه ها در چارچوب تز دكتری وی تهیه شد و نقشه های تهیه شده مربوط به اطراف قله دماوند و نه خود دماوند بوده است و پس از آن نقشه های ۲۵۰ هزارم و ۱۰۰ هزارمی كه از این آتشفشان تهیه شد، تحقیقات "آلن باخ" بود و تحقیقات دقیق تری بر روی آن انجام نشده است.
وی با اشاره به اینكه در این پروژه سازمان زمین شناسی در صدد تهیه نقشه های بیست و پنج هزارم برآمد، افزود: برای این منظور مطالعات اولیه ای صورت گرفت؛ ولی در نهایت منجر به انتشار نقشه ای نشد.
رشید، آغاز انجام این مطالعات را از سال ۸۸ ذكر كرد و اظهار داشت: در این مطالعات ما مبادرت به تهیه نقشه های زمین شناسی دو منطقه "رینه" و "چاچال" دماوند كردیم. این دو منطقه بخش عمده ای از قله دماوند را در بر می گیرد.
بگفته این محقق حوزه آتشفشان شناسی، برداشت صحرایی این دو نقشه در سال های ۸۸ و ۸۹ طی ۸ ماموریت انجام شد و با توقف ۵ ساله، در سال های ۹۵، ۹۶ و ۹۷ با ۶ ماموریت، انجام و برداشت های این آتشفشان تكمیل شد.
وی با تاكید بر اینكه در سال قبل عملیات صحرایی تهیه این نقشه ها به انتها رسید، افزود: برای آتشفشان ها حتما باید نقشه های خطر آن تهیه شود و برای تهیه این نقشه ها نیاز به نقشه های زمین شناسی پایه داریم و تا این نقشه ها در دسترس نباشد، امكان انجام اقدامات بعدی مهیا نخواهد بود.
گسل های دماوند
رشید، تهیه نقشه زمین شناسی را دارای مراحل مختلف "جمع آوری اطلاعات اولیه"، "تلفیق داده ها با یكدیگر"، "مطالعات و برداشت های صحرایی و آنالیز و پروسس این داده ها در آزمایشگاه" و در نهایت "تهیه نقشه" ذكر كرد و اضافه كرد: این نقشه ها، حاوی اطلاعاتی درباب واحدهای سنگی، سن آنها، نوع سنگ (رسوبی، دگرگونی و آذرین)، گسل ها و چین خوردگی ها و پتانسیل های معدنی است.
وی درباب گسل های آتشفشان دماوند توضیح داد: دماوند، آتشفشان جوان و تاریخچه فعالیت آن از حدود ۱.۸ میلیون سال تا ۷ هزار و ۳۰۰ سال پیش بوده است؛ بدین جهت این آتشفشان یك آتشفشان جوان به حساب می آید و بر این اساس گسل خوردگی در آن كم است، چون پیدایش آن به زمان كوتاهی محدود می شود.
مجری طرح با اشاره به اینكه اگر در البرز گسل های زیادی وجود دارد، به سبب تاریخچه آن است كه مربوط به زمان های بسیار قدیمی پركامبرین و پالئوزوئیك می شود، افزود: ولی دماوند كاملاً جوان است؛ بدین جهت گسل های مشخصی در آتشفشان دماوند نداریم و تنها تعدادی گسل محدود در نقشه داریم كه ادامه واحدهای قدیمی تر البرز هستند كه از این منطقه عبور می كنند.
مطالعات مخاطرات آتشفشان خفته
رشید، با تاكید بر اینكه اجرای پروژه نقشه های زمین شناسی دماوند، برمبنای استانداردهایی اجرایی شده است، اضافه كرد: در این طرح واحدهای سنگی را مورد مطالعه قرار دادیم و از طرف دیگر از آنجایی كه آتشفشان دماوند یك آتشفشان مركب است و دارای گدازه، مواد آذر آواری و خاكستر است، متوجه شدیم كه در آخرین فوران، همه سطح دامنه این آتشفشان با مواد خارج شده از آن پوشانده شده است؛ به شكلی كه در دامنه غربی مشاهده كردیم گدازه ۷ هزار ساله همه سطح را پوشانده است.
وی افزود: ما به منظور مطالعات مخاطرات دماوند در مناطقی كه امكان برداشت وجود داشت، مانند "دره گزنه" و "یخار" نمونه بردای و مورد سن سنجی قرار دادیم تا بتوانیم دوره بازگشت آتشفشان را همانند دوره بازگشت احتمالی زلزله محاسبه نماییم. برمبنای نتایج این مطالعات می توانیم پیش بینی نماییم كه چه زمانی احتمال فوران این آتشفشان وجود دارد. این مطالعات در پایش های ما از این آتشفشان صورت گرفته است.
مجری طرح در عین حال اشاره كرد: در مورد دماوند آنچه كه مهم می باشد، این است كه ما در منطقه "آب اسك" یكسری "ایگنمبریت" هایی را مشاهده كردیم. ایگنمبریت ها توپ های جوش خورده ای هستند كه در زمان فوران آتشفشان، حرارت بسیار زیادی دارند و می توانند سبب مرگ و میر بالایی شوند.
وی افزود: این امر برای ما مهم می باشد كه آیا به غیر از منطقه "آب اسك" این مواد در سایر مناطق وجود دارند یا خیر.
رشید در پاسخ به این سوال كه در صورت فوران آتشفشان دماوند كدام استان ها تحت تاثیر قرار می گیرند، با اشاره به اینكه در این زمینه مطالعات زیادی انجام نشده است، اظهار نمود: مطالعاتی كه پژوهشگران كشور در زمینه جهت بادهای این منطقه انجام داده اند، نشان داده است كه بیشتر جهت باد در این منطقه به سمت شرق است و آتشفشان دماوند در صورت فوران، كمتر استان تهران را تحت تاثیر قرار می دهد و بیشتر استان های مازندران و گیلان تحت تاثیر قرار می گیرند.
علت مهم بودن تهیه نقشه های آتشفشانی
این محقق سازمان زمین شناسی با اشاره به اینكه علاوه بر تهیه نقشه های آتشفشان دماوند، تهیه نقشه های آتشفشان های سبلان و تفتان بوسیله بخش خصوصی پیگیری می شود، اظهار داشت: نقشه های آتشفشان تفتان در مراحل نهایی چاپ است، ولی درمورد نقشه های آتشفشان سبلان با وجود گذشت ۱۰ سال هنوز نتوانستیم نقشه ای از آنها دریافت نماییم.
وی با اشاره به اینكه تهیه نقشه آتشفشان بزمان به سبب دور بودن از مراكز جمعیتی در اولویت قرار ندارد، تصریح كرد: آتشفشان دماوند به سبب قرار گرفتن در حد فاصل استان های تهران، البرز، سمنان و مازندران، در صورت فوران می تواند این محدوده با حدود ۲۰ میلیون جمعیت را تحت تاثیر قرار دهد و زندگی یك چهارم جمعیت ایران را مختل كند.
منبع: سایت امن
اگر پسندیدید لاک کنید:
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان سایت امن در مورد این مطلب